W Polsce występuje ponad 20 odmian takich pajęczaków, ale najczęściej możemy się natknąć na tzw. kleszcza pospolitego. Żywi się krwią zwierząt i ludzi. Głównym problemem nie są jednak jego skłonności „wampiryczne”, lecz fakt, że kleszcze roznoszą bardzo groźne choroby, np. boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu.Kleszcze to pasożyty zewnętrzne, które żywią się krwią ssaków, w tym również ludzi. Mogą przy tym przenosić choroby zakaźne, takie jak: borelioza kleszczowe zapalenie mózgu bartonelloza babeszjoza. W ostatnich latach obserwuje się zwiększoną aktywność kleszczy. Jest to związane między innymi ze zmianami klimatu. Poniżej 4°C kleszcze zapadają w letarg, a powyżej tej temperatury wychodzą na żer. Im cieplejsze zimy, tym wcześniej zaczyna się sezon kleszczowy. Zdarza się wręcz, że pajęczaki są aktywne prawie przez cały rok. W ciągu roku mamy dwa szczyty aktywności kleszczy: pierwszy przypada na wiosnę (miesiące maj i czerwiec), drugi zaś na jesień (wrzesień i październik). Dlatego, wbrew pozorom, to wcale nie w wakacje powinniśmy się najbardziej obawiać ukąszeń tych pasożytów, lecz właśnie teraz. Podstawową ochroną przed wymienionymi wyżej schorzeniami jest unikanie ukąszeń kleszczy. Z roku na rok staje się to jednak coraz trudniejsze, ponieważ populacja tych pajęczaków wciąż rośnie, a jej zasięg się powiększa. Obecnie można spotkać kleszcze nie tylko w lasach czy na łąkach, ale nawet w przydomowych ogródkach i miejskich parkach. Jak uchronić się przed kleszczami i przenoszonymi przez nie groźnymi chorobami? Oto kilka zasad, których warto przestrzegać, by nie paść ich ofiarą. Sposób na kleszcze: jasne ubranie Warto nosić jasne ubranie z długimi rękawami i nogawkami zakończonymi ściągaczami. Wbrew obiegowej opinii jasny kolor nie odstraszy kleszcza, ale przynajmniej sprawi, że czarny pajęczak będzie widoczny. Zdążysz go strzepnąć, zanim znajdzie drogę do twojej skóry. Ubranie możesz dodatkowo spryskać specjalnym sprayem ochronnym do odzieży. Przeczytaj: Siedem najpopularniejszych mitów na temat kleszczy. Też w nie wierzysz? Sposób na kleszcze: repelenty chemiczne By zniechęcić pajęczaki do żerowania na twojej skórze, przed wyjściem z domu użyj repelentu. Najpopularniejsze produkty tego typu to spraye z DEET – środek ten bardzo skutecznie odstrasza kleszcze. DEET należy jednak stosować z rozwagą. Kobiety w ciąży, dzieci oraz osoby z nadwrażliwością na ten składnik powinny unikać DEET. Mogą za to sięgać po inne, bezpieczniejsze środki. Zamiast DEET zawierają one olejki eteryczne (na przykład lawendowy lub geraniowy), ikarydynę (odpowiednia dla dzieci od 2 lat) lub IR3535 (po 12. miesiącu życia). Sposób na kleszcze: odstraszacze ultradźwiękowe Dostępne są także niewielkie urządzenia elektroniczne emitujące ultradźwięki. Producent zapewnia, że oszukują one zmysły pajęczaków, sprawiając, że człowiek staje się dla nich "niewidoczny". Nawet jeśli pajęczak znajdzie się na naszej skórze, nie powinien ukąsić, ponieważ nie uzna nas za potencjalnego żywiciela. Urządzenie można przyczepić je do odzieży, plecaka lub do dziecięcego wózka. To dobre rozwiązanie dla osób o wrażliwej skórze, które nie chcą lub nie mogą stosować środków chemicznych. Istnieją także specjalne odstraszacze dla psów, które, przymocowane do obroży, pomogą chronić naszych pupili. Jak pozbyć się kleszczy z ogrodu? Kleszcze unikają niektórych gatunków roślin, na przykład wrotyczu, cebuli, lawendy, czosnku niedźwiedziego, kocimiętki czy chrzanu pospolitego. Warto posadzić je w ogrodzie, by pozbyć się nieproszonych gości. Jeśli naturalne sposoby okażą się nieskuteczne, można rozważyć zastosowanie oprysków przeciw kleszczom. Co, jeśli kleszcz jednak nas zaatakuje? Wspomniane metody zmniejszają prawdopodobieństwo ukąszenia kleszcza, ale nie zwalniają nas z obowiązku dokładnego obejrzenia całego ciała po powrocie do domu. Im szybciej to zrobimy, tym lepiej. Kleszcz nie wkłuwa się bowiem od razu, lecz najpierw wędruje po ciele, szukając ciepłego, osłoniętego i wilgotnego miejsca, gdzie skóra jest cienka i miękka. Najczęściej wybiera pachy, pachwiny, zgięcia kolan i łokci, miejsca pod biustem, za uchem i między pośladkami. Zanim wczepi się w naskórek, znieczula go, więc łatwo przeoczyć ten moment. Jeśli znajdziesz pasożytującego na twoim ciele pajęczaka, czym prędzej go usuń. Jak zrobić to w bezpieczny sposób? Kleszcza nie wolno niczym smarować, przypalać go ani zgniatać, ponieważ znacznie zwiększa to ryzyko infekcji. Do wyciągnięcia pasożyta należy użyć specjalnie przeznaczonego do tego sprzętu: pęsety, szczypców, lassa lub pompki. Staraj się przy tym usunąć pajęczaka w całości, jednym sprawnym ruchem (im bliżej główki go złapiesz, tym lepiej). Dobrym rozwiązaniem jest zestaw do usuwania kleszczy ze specjalnym płynem zamrażającym. Pozwala on natychmiastowo unieszkodliwić pasożyta, jeszcze przed jego wyciągnięciem. Ranę po kleszczu trzeba jak najszybciej odkazić spirytusem. Nie każde ukąszenie kleszcza musi być groźne w skutkach, nie wszystkie pajęczaki są bowiem nosicielami chorób. Prawdopodobieństwo zakażenia rośnie jednak z czasem – dlatego im szybciej zauważymy i usuniemy intruza, tym lepiej. Symptomy, które mogą świadczyć o zarażeniu chorobą odkleszczową, to objawy grypopodobne lub rumień wędrujący. Równie dobrze jednak na początkowym etapie choroba może rozwijać się bezobjawowo. W aptece można kupić domowe testy diagnostyczne, które pozwolą w przybliżeniu określić prawdopodobieństwo zakażenia. Przy jakichkolwiek wątpliwościach udaj się do lekarza pierwszego kontaktu. Przeczytaj także: Jak bezpiecznie usunąć kleszcza? Lekko zaciskasz (ale tak, żeby nie przeciąć kleszcza!) i starasz się go wykręcić lekko ciągnąc do góry. W żadnym wypadku nie ciągnij do góry bez wykręcania, bo oderwiesz tułów, a głowa zostanie w skórze i skończy się zakażeniem. Jak go wyciągniesz sprawdź, czy jest brzuch + mała czarna główka. Miejsce po kleszczu odkaź
Jedno jest pewne. W przypadku odnalezienia kleszcza na swoim ciele należy go zawsze jak najszybciej usunąć z ciała, by w ten sposób chronić się przed przenoszonymi w ślinie kleszcza drobnoustrojami. Jak to zrobić prawidłowo? Lekarze przestrzegają, że kleszcza powinno usuwać się za pomocą wąskich szczypców, chwytając go jak najbliżej skóry. Przypominają również, że nie powinno się wykonywać obrotowych ruchów, które grożą zmiażdżeniem, a nawet oderwaniem tułowia kleszcze. Niektórzy rodzice mają jednak swoje sposoby na usunięcie kleszcza, ale czy bezpieczne? spis treści 1. Nieprawidłowe wyjmowanie kleszcza 2. Prawidłowe wyjmowanie kleszcza 3. Karty do usuwania kleszczy 4. Jak uniknąć ugryzienia kleszcza? rozwiń 1. Nieprawidłowe wyjmowanie kleszcza Sezon na klaszcze trwa. Niektórzy rodzice posiadają już swoją własną taktykę na pozbycie się pajęczaka. Najpierw powiedzmy, czego nie powinno się robić. Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czym jest ból?" Nie wolno kleszcza: wyciągać „gołymi” palcami, rozgniatać, zgniatać, wyciskać, smarować tłuszczem, masłem, benzyną, środkami dezynfekującymi, przypalać. Wszystkie te czynności, prowadząc do „dławienia się” kleszcza, spowodują, że będzie on wypluwał swoją ślinę i zawartość układu pokarmowego do rany, a wraz z nią wszystkie drobnoustroje, które dostaną się do rany. Nieprawidłowe wyjęcie kleszcza może przynieść więcej szkody niż pożytku. Bardzo ważne jest, aby po każdym usunięciu kleszcza udać się do lekarza, który oceni czy pacjentowi nie grożą powikłania (np. borelioza). Należy pamiętać też o tym, że miejsca tego nie wolno drapać, smarować tłustymi substancjami, alkoholem czy przypalać. W takich sytuacjach kleszcz wydala z siebie zwiększoną ilość zakaźnych substancji. To musisz wiedzieć Kleszcza usuwaj za pomocą pęsety - nigdy za pomocą palców. Nie smaruj kleszcza masłem ani tłuszczem. Nie wyciskaj kleszcza. Kleszcz musi zostać usunięty cały, w ciele nie mogą pozostać żadne jego fragmenty - ani nóżki, ani główka. Po wyjęciu kleszcza, zdezynfekuj ranę wodą utlenioną lub spirytusem salicylowym. Rumień na skórze po wyjęciu kleszcza może świadczyć o boreliozie. W aptekach dostępne są karty do usuwania kleszczy. Jeżeli nie jesteś w stanie samodzielnie wyjąć kleszcza, zgłoś się do lekarza. 2. Prawidłowe wyjmowanie kleszcza Kleszcza najlepiej usuwać pęsetą. Nigdy nie usuwaj kleszcza gołymi rękami! Może to spowodować zakażenie chorobami, które przenosi. Należy chwycić go jak najbliżej skóry i pewnym, ale i delikatnym ruchem wyciągnąć lub wykręcić. Wyrwanie kleszcza z ciała powinno odbywać się jednym zdecydowanym ruchem. Ważne jest, żeby nie zaciskać pęsety na ciele kleszcza, gdyż może to spowodować wprowadzenie jego zawartości pod się go w kierunku przeciwnym do tego, w jakim się wkręcił. Kleszcze zazwyczaj wkręcają się ruchem w prawo, więc podczas wyciągania wykręcamy je delikatnie w lewo. Jeśli w ciele zostanie główka, musisz usunąć ją w taki sam sposób. Nawet niewielki kawałek kleszcza może spowodować zakażenie. Po wyjęciu najlepiej kleszcza spalić lub mocno czymś zmiażdżyć. Możesz to zrobić tylko po wyjęciu kleszcza! Na kleszcze nie działa brak tlenu czy wody, żywy może przetrwać w szczelnym opakowaniu. Jeśli na skórze pojawi się wysypka po wyjęciu kleszcza - może być konieczne laboratoryjne zbadanie go. Po wyjęciu kleszcza należy ranę oraz pęsetę zdezynfekować, np. spirytusem salicylowym lub wodą utlenioną, oraz dokładnie oczyścić ręce wodą z mydłem. Miejsce ukąszenia należy obserwować przez kilka najbliższych tygodni. Szczególnie charakterystyczne objawy to: zaczerwienienie, powiększający się rumień wokół rany, obrzęk, objawy grypowe Te dolegliwości powinny być powodem do pilnej wizyty u lekarza, gdyż mogą świadczyć o pierwszych objawach boreliozy. 3. Karty do usuwania kleszczy Innym przydatnym „urządzeniem” są dostępne w aptekach specjalne karty do usuwania kleszczy. Są one wielkości karty kredytowej, tak więc z łatwością można je ze sobą wszędzie zabrać. Ich konstrukcja, z różnej wielkości wcięciami na rogach, pozwala na usuwanie kleszczy każdej wielkości, także tych mniejszych, które trudniej złapać szczypcami pęsety. Należy wsunąć tułów kleszcza w takie wcięcie i delikatnie pociągnąć ku górze. Pozwala to na usunięcie go w całości. W aptekach dostępne są specjalne pęsety do wyciągania kleszczy, jednak nauczenie się tego zwykłą pęsetą, którą częściej i szybciej ma się pod ręką, może być bardziej efektywne. Jeżeli kleszcz zagnieździł się na tyle głęboko, że nie możemy go uchwycić pęsetą, lub w trakcie wyciągania doszło do jego rozerwania i głowa lub część ciała kleszcza została w ranie, należy zgłosić się do lekarza. Każde ugryzienie kleszcza może wywołać chorobę. Dlatego zamiast leczyć, dobrze jest wiedzieć, jak wygląda profilaktyka boreliozy. 4. Jak uniknąć ugryzienia kleszcza? Jak uniknąć ukąszenia? W miejscach, w których istnieje prawdopodobieństwo występowania kleszczy, najlepiej założyć ubrania, które nie odsłaniają ciała, a także pamiętać o nakryciu głowy. Po powrocie do domu koniecznie należy dokładnie sprawdzić swoją skórę w poszukiwaniu kleszcza. Obecnie w aptekach pojawiły się specjalne pincety, które zapewniają bezpieczeństwo przy pozbywaniu się kleszcza. Można również zakupić specjalne żele i płyny odstraszające. Jeśli ktoś takiego zabiegu nie chce wykonywać sam, powinien zgłosić się jak najszybciej do lekarza, który usunie pajęczaka. Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Krzysztof Majdyło Specjalista chorób wewnętrznych. Członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Boreliozy i Chorób Odkleszczowych (ILADS). Specjalizuje się głównie w leczeniu przewlekłych infekcji oraz chorób odkleszczowych.
Gdy zobaczysz na sobie kleszcza, powinieneś przystąpić do jego usunięcia. Przygotuj plastikową pęsetę i wodę utlenioną lub 40% alkohol do dezynfekcji. Alternatywą dla pęsety są miniaturowe pompki ssące, plastikowe „kleszczołapki” dostępne w aptekach. Uwaga!
Jeśli część główki kleszcza wystaje ze skóry, sprawdź, czy możesz delikatnie wyciągnąć główkę kleszcza pęsetą. Uważaj, aby nie ciągnąć za nogi, ponieważ po prostu się oderwą Jeśli nic nie wystaje, a łeb kleszcza znajduje się całkowicie pod skórą, spróbuj delikatnie przekłuć skórę w miejscu wejścia, a
wyciskanie, smarowanie benzyną, smarowanie kleszczy masłem lub innym tłuszczem, przypalanie. Zobacz także: Sprawdź, jak usunąć dziecku kleszcza. Jeśli kleszcz został usunięty z człowieka najlepiej umieścić go na białej kartce papieru, by sprawdzić, czy został usunięty w całości. .co zrobić gdy zostanie główka kleszcza
